.jpg)
W takiej sytuacji to my jesteśmy w roli spadkobierców. Możliwe jest, że do spadku powoła nas członek dalszej rodziny (brat naszych rodziców, lub inny krewny) wówczas jest zależność spadkowa od rodziny z drugiej grupy pokrewieństwa. Obdarować nas spadkiem w drodze testamentowej może także osoba zupełnie z nami niespokrewniona wówczas będzie to spadkodawca z trzeciej grupy – osób obcych. Informację na temat dalszego postępowania, w takim przypadku, często możemy uzyskać w zakładzie pogrzebowym.
Testament – najważniejsze informacje
W drodze testamentu my także możemy dysponować naszym majątkiem i wszystkimi rzeczami życia doczesnego. Wiadome jest, że decyzję względem majątku po swojej śmierci podjąć może tylko osoba pełnoletnia i posiadająca pełną zdolność do czynności prawnych, a więc nieubezwłasnowolniona.
Testament, by był ważny, musi być sporządzony z własnej i nieprzymuszonej woli, nie pod groźbą. Testament może być sporządzony: własnoręcznie, notarialnie lub ustnie. Najpowszechniejszą formą jest testament własnoręczny, czyli napisany w całości ręką testatora, opatrzony datą i jego własnoręcznym podpisem. Zwykła forma testamentu, czyli własnoręczny zachowuje ważność w nieograniczonym czasie, chyba, że ostatnia wola zostanie ponownie spisana, a uprzedni taki dokument zostanie unieważniony. Wówczas moc sprawczą ma dokument spisany w dacie późniejszej.
Wyklucza się w tym przypadku napisanie swojej ostatniej woli drukiem (na komputerze, maszynowo) i złożenie własnoręcznego podpisu. Taki testament w dalszym biegu jest podważany w sądzie. Często dochodzi do sytuacji składania pozwu do sądu o uznanie nieważności takiego dokumentu. Powoływani są często biegli grafolodzy w celu określenia autentyczności podpisu. Biegły lekarz sądowy proszony jest o stwierdzenie możliwości niepoczytalności spadkodawcy lub takiego stanu psychofizycznego, który w normalnych warunkach uniemożliwiłby mu własnoręczne sporządzenie testamentu, albo możliwości wywierania jakiegokolwiek nacisku na postanowienia testamentowe. Lekarz może ocenić czy w chwili dokonywania czynności prawnej – zapisu testamentowego w zakresie dziedziczenia, spadkodawca był w stanie wyłączającym jego świadome albo swobodne podjęcie decyzji i wyrażenie woli. Liczy się stan umysłowy i psychiczny na chwilę sporządzania testamentu. W sytuacji, kiedy po kilku latach od dnia spisania w takiej formie ostatniej woli osoba dysponująca mieniem w tym akcie zostanie ubezwłasnowolniona, taki testament zachowa swoją ważność, bo został sporządzony w chwili pełni władz umysłowych.
Rodzaje testamentów
W trakcie takiego postępowania sądowego powoływane są na świadków wszystkie osoby, które mogłyby mieć wiedzę o okolicznościach mających wpływ na wolę osoby rozporządzającej własnym mieniem. Postępowania przed sądem w takiej sprawie bywają zawiłe i długotrwałe. Dlatego lepszą formą sporządzenia testamentu co do rozporządzania majątkiem w razie swojej śmierci jest testament własnoręczny (w całości własnoręcznie napisanym) albo przygotowany przez notariusza.
Testament notarialny to najbezpieczniejszy i trudny do podważenia dokument. Notariusz to funkcjonariusz państwowy obdarzony zaufaniem, który sporządza stosowny dokument zwany aktem notarialnym – testament. Charakteryzuje go precyzja sformułowań, zachowanie wszystkich niezbędnych elementów oraz potwierdzenie jego podpisem i opatrzenie pieczęciami, co tym samym czyni go niewzruszalnym. Notariusz ma obowiązek sprawdzić i upewnić się, czy spadkodawca nie działa pod przymusem i jest świadomy swoich słów, decyzji. Prawdopodobieństwo popełnienia błędu formalnego jest maksymalnie zminimalizowane. Przy okazji spisywania ostatniej woli rozporządzania swoim majątkiem u notariusza możemy skorzystać z jego porad, które często rozwijają nasze wątpliwości wynikające z braku prawniczej wiedzy, czy interpretacji stosownych przepisów kodeksu cywilnego, prawa podatkowego – podatku od spadków. Koszt takiej notarialnej usługi uzależniony jest od liczby stron opisujących dyspozycje pośmiertne dotyczące powoływania do spadku. Coraz częściej możliwe jest umówienie się z notariuszem na spisanie testamentu notarialnego w domu, czy innym miejscu pobytu testatora. Do kosztów notarialnych doliczony zostanie wówczas koszt dojazdu i ewentualnie czas poświęcony na wyjazdowe spisanie tego dokumentu. Taki akt spisany i potwierdzony notarialnie w domu spadkodawcy zachowuje takie same cechy ważności i niewzruszalności, jak dokument sporządzony w kancelarii notarialnej. Podobnie jak testament własnoręczny można unieważnić w kolejnym testamencie spisanym w terminie późniejszym, tak i testament notarialny można pozbawić mocy prawnej poprzez jego odwołanie również w akcie notarialnym po uiszczeniu stosownej kwoty ale dużo niższej niż samo sporządzenie testamentu. W przypadku spisania u notariuszy dwóch dokumentów testamentowych aktem notarialnym ważność ostateczną zachowuje ten spisany i oznaczony datą, a nawet godziną późniejszą.
W sytuacjach wyjątkowych może być sporządzony testament szczególny. Najbardziej rozpowszechnionym przykładem takiego testamentu jest sporządzony ustnie przez testatora. Zapis testamentowy o charakterze szczególnym sporządza się tylko wówczas, gdy istnieje obawa rychłej śmierci spadkodawcy albo jeśli na skutek szczególnych okoliczności zachowanie zwykłej formy (testament własnoręczny) albo notarialnej nie jest możliwe.
Zgodnie z zapisami art. 952 Kodeksu Cywilnego spadkodawca oświadcza swoją wolę ustnie w obecności co najmniej trzech świadków, z których każdy ma zdolność do czynności prawnych (tj. osoba pełnoletnia, nieubezwłasnowolniona częściowo i całkowicie), nie może to być też osoba niewidoma, głucha czy niema, lub taka, która nie może lub nie umie czytać i pisać, nie posługuje się językiem, w którym testament ma zostać sporządzony. Nie może to też być osoba skazana prawomocnym wyrokiem sądowym za składanie fałszywych zeznań. Świadkiem nie może być także osoba, na której rzecz został przewidziany zapis w konsekwencji dający jakakolwiek korzyść. Świadkami też nie mogą być członkowie rodziny najbliższej – małżonek, krewni I i II stopnia. A także osoby pozostające w zależności przysposobienia.
Kolejnym koniecznym etapem sporządzania testamentu ustnego jest:
– spisanie oświadczenia spadkodawcy przez jednego z trzech świadków lub osobę trzecią, gdzie będzie zawarta data i miejsce złożenia tego oświadczenia woli spadkodawcy, oraz datę i miejsce sporządzenia tego dokumentu, który musi być podpisany przez spadkodawcę i dwóch albo wszystkich świadków;
– w terminie 6 miesięcy od zgonu testatora należy zgłosić przed sądem treść tego testamentu, do czego niezbędne jest zgodne zeznanie wszystkich świadków (w wyjątkowych sytuacjach możliwe jest przyjęcie przez sąd zeznań tylko dwóch świadków).
W przypadku testamentu ustnego dla utrzymania jego ważności konieczne jest spełnienie warunku zachowania jego formy zwykłej (własnoręcznego jego spisania) lub notarialnej, jeżeli z upływem 6 miesięcy od ustania okoliczności dopuszczających niezachowanie formy testamentu zwykłego, chyba że spadkodawca umrze przed tym terminem.
Testament urzędowy to forma dokumentu częściej sporządzana przez ludzi starszych w mniejszych ośrodkach miejskich i na wsiach.
Spisanie oświadczenia woli w urzędzie miasta, gminy przed urzędnikiem państwowym, którym może być prezydent, burmistrz miasta, wójt albo inny urzędnik – osoba upoważniona do sporządzania takich dokumentów prawnych i składania podpisów. W tym przypadku na dokumencie powinien pojawić się podpis testatora.
Powyższa analiza różnych rodzajów testamentów pozwala stwierdzić, że osoba chcąca zapisać coś ze swego majątku w spadku osobom bliskim lub zupełnie niespokrewnionym może skorzystać z każdej formy tego dokumentu dopuszczalnego w polskim prawie. Wybór czy sporządzić testament własnoręcznie, przed notariuszem czy urzędnikiem państwowym należy do osoby chcącej rozporządzić swoim majątkiem. Jednak doświadczenie i zapisy rozpraw sądowych w sprawach spadkowych wskazują, że najpewniejszą w kwestii niewzruszalności postanowień oświadczenia woli spadkodawcy jest testament notarialny, który będzie w kancelarii zaewidencjonowany w katalogu zdeponowanych testamentów. Jeśli chodzi o dziedziczenie, często też pracownicy zakładów pogrzebowych wiedzą gdzie skierować Rodzinę osoby zmarłej. Sprawdzone i godne zaufania zakłady pogrzebowe z Poznania z pewnością udzielą Państwu podstawowych informacji lub pokierują do odpowiedniej instytucji.
