.jpg)
W Polsce rośnie liczba osób, które decydują się na zgłaszanie nieprawidłowości w firmach, ale nowelizacja przepisów dotyczących ochrony sygnalistów rodzi pewne wątpliwości. Choć ustawodawca zapewniał pełną anonimowośćsygnalistów, w rzeczywistości mogą wystąpić sytuacje, w których ich tożsamość zostanie ujawniona. Głównie dotyczy to wniosków o zaświadczenie, które potwierdza ochronę sygnalisty. Okazuje się, że przepisy dotyczące opłaty skarbowej mogą prowadzić do ujawnienia danych osobowych sygnalistów, co budzi obawy prawników i organizacji zajmujących się ochroną danych.
Nowelizacja przepisów i jej konsekwencje
Przepisy, które weszły w życie 25 września ubiegłego roku, zapewniają sygnalistom ochronę poufności, jednak w praktyce może to być trudne do zapewnienia, szczególnie gdy sygnalista decyduje się na wniosek o wydanie zaświadczenia potwierdzającego jego status. Zgodnie z przepisami, zaświadczenie to może być wydane przez organ publiczny, jeśli zgłoszenie dotyczy naruszenia prawa i zostało złożone w kontekście związanym z pracą. Niestety, aby uzyskać takie zaświadczenie, sygnalista musi ujawnić swoje dane, w tym numer PESEL oraz adres, co już samo w sobie może stanowić zagrożenie dla jego anonimowości.
Luka w przepisach
Problem pojawia się w momencie, gdy sygnalista uiszcza opłatę skarbową za wydanie zaświadczenia. Zgodnie z ustawą o opłacie skarbowej, w przypadku takiego wniosku konieczne jest podanie imienia, nazwiska, adresu oraz numeru PESEL osoby składającej wniosek. Co więcej, dowód zapłaty za tę opłatę musi być dołączony do wniosku, a organ wydający zaświadczenie zamieszcza na nim stosowną adnotację. W przypadku braku dowodu zapłaty, organ podatkowy ma obowiązek przekazać informację o nieuiszczeniu opłaty, co może obejmować dane osobowe sygnalisty, takie jak imię, nazwisko i rodzaj czynności, której nie dokonano.
W efekcie, nawet jeśli sygnalista nie zamierza ujawniać swojej tożsamości, opłata skarbowa może doprowadzić do ujawnienia jego danych. Zgłoszenie nieuiszczenia tej opłaty będzie wymagało od organu przekazania zbiorczej informacji o sygnaliście do organu podatkowego, co podważa ochronę jego prywatności.
Reakcja Ministerstwa Rodziny i Polityki Społecznej
Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej, które odpowiada za wdrożenie przepisów o ochronie sygnalistów, w odpowiedzi na pojawiające się obawy zaleca stosowanie wykładni uwzględniającej interes publiczny. Resort podkreśla, że ochrona sygnalistów powinna być priorytetem, a wszelkie wątpliwości w tej sprawie mogą zostać rozstrzygnięte na drodze interpretacji przepisów w sposób, który nie narusza poufności zgłoszenia.
Apel o nowelizację przepisów
Prawnicy i organizacje zajmujące się ochroną praw obywatelskich apelują o pilną nowelizację przepisów, która wyeliminowałaby lukę w przepisach i zagwarantowałaby pełną anonimowość sygnalistów. Eksperci podkreślają, że jedynie tak zmodyfikowane przepisy pozwolą skutecznie chronić osoby zgłaszające nieprawidłowości, a jednocześnie zapewnią im bezpieczeństwo przed ewentualnymi reperkusjami.
Podsumowanie
Choć ustawodawca przewidział szereg zabezpieczeń mających chronić anonimowość sygnalistów, obecne przepisy dotyczące opłaty skarbowej mogą stanowić poważne zagrożenie dla poufności tych osób. Potrzebna jest szybka reakcja legislacyjna, aby zapewnić pełną ochronę tożsamości sygnalisty, tak aby osoby, które zdecydują się na zgłaszanie nieprawidłowości, nie musiały martwić się o ujawnienie swoich danych osobowych.
